"Adalet, sadece bir kelime değildir. Bir eylemdir. Adalet için harekete geçmeliyiz." 

Martin Luther King Jr. 

Bu zorlu dönemde, hukukun önemini daha iyi anlamak ve bu kavramlara sahip çıkmak daha da önemlidir. Hukuk ve adalet, bir ihtiyaç değil, bir gerekliliktir. İşte bu nedenle, sizler için hukuk ve adalet konularını işleyen en iyi filmlerden bir seçki hazırladık. Bu filmler, izleyicilere hukukun ve adaletin ne olduğunu, nasıl işlediğini ve bu sistemde yaşanan sorunları sorgulama fırsatı sunacağını düşünüyoruz.

İşte sizler için seçtiğimiz hukuk ve adalet konularını işleyen 10 film:

1. 12 Öfkeli Adam / 12 Angry Men (1957)

Yönetmen: Sidney Lumet

Oyuncular: Henry Fonda, Lee J. Cobb, E. G. Marshall, Martin Balsam, John Fiedler, Jack Klugman, Edward Binns, Jack Warden, Joseph Sweeney, Ed Begley, George Voskovec, Robert Webber

İzlenebilecek Platformlar: BluTV, MUBI, Amazon Prime Video

Genç bir adam babasını öldürme suçuyla yargılanmaktadır.12 tane jüri tartışmak için bir odada toplanırlar. Bu jürilerden 11 tanesi çocuğun suçlu olduğunu söyler ama 8. Jüri (Henry Fonda) suçsuz olduğunu söyler. Diğer jüriler ona kararını değiştirmesinde ısrar etmektedir ama tartışmadan kararını değiştirmeyecektir çünkü boş yere masum bir çocuğu ölüme göndermek istememektedir. Sadece bir odada geçen ve sadece konuşma üzerine yapılmış ve klasikler arasına girmiş Sidney Lumet in başyapıtı, sinema tarihinin en önemli filmleri arasında gösterilmektedir.

2. ...Ve Herkes İçin Adalet / ...And Justice For All (1979)

Yönetmen: Norman Jewison

Oyuncular: Al Pacino, Jack Warden, John Forsythe

İzlenebilecek Platformlar: Netflix, MUBI

Oscar'a aday olduğu bu rolünde Al Pacino, genç bir kıza şiddet uygulama ve tecavüzle suçlanan, tanınmış bir hakimi savunmak durumundadır. Hakimin gerçekte suçlu olduğunu bilen Arthur, büyük baskı altındadır. Tuhaf, intihar eğilimleri olan hakim (Jack Warden) ise, Arthur'un oyunu kurallarına göre oynaması gerektiğini düşünmektedir. Mahkeme günü geldiğinde, Arthur kariyeri ve vicdanı arasında bir seçim yapmak zorunda kalacaktır. 

3. Ölümsüz / Z (1969)

Yönetmen: Costa-Gavras

Oyuncular: Yves Montand, Irene Papas, Jean-Louis Trintignant, Jacques Perrin 

İzlenebilecek Platformlar: BluTV, MUBI, Amazon Prime Video

Liberal bir politikacı olan Yves Montand, barış savunucularının gösterisinde devletin sağ kanadının organize ettiği bir suikaste kurban gider. Cinayetin hemen arkasından devlet ve ordu görevlilerinin yaptıkları tek şey, olayı örtbas etmek için gerekli delilleri ortadan kaldırmaktır. Fakat prosedür gereği açılan davaya atanan savcı, olayın derinlerine indikçe karşılaştığı akıl almaz gerçeklerle yılmadan tıpkı bir dedektif gibi araştırmasına devam eder. Ama bu araştırma sırasında karşısına çıkan engeller, devletin içinde tahmininden de derin makamlardan gelecektir. En İyi Yabancı Film Oscar'ının da sahibi olan Z, politik ve toplumsal olaylara duyarlılığını sinemasına taşıyan yönetmen Costa Gavras imzalı.

4. Pardon (2005) 

Yönetmen: Ferhan Şensoy

Oyuncular: Ferhan Şensoy, Rasim Öztekin, Ali Çatalbaş

İzlenebilecek Platformlar: BluTV, MUBI, Amazon Prime Video

İbrahim, Aydın ve Muzaffer çok yakın 3 arkadaştır. İbrahim, resmi üniforma görmekten çok rahatsız olan biridir. İbrahim, bir gün resmi üniformalı birisiyle karşılaşınca hemen oradan kaçmak ister ancak durumdan şüphelenen polis, 3 arkadaşı da içeri alır. Suçsuz yere 6,5 yıl hapis yatan arkadaşlar sonunda dışarı çıkmayı başarır.

5. Bülbülü Öldürmek / To Kill A Mockingbird (1962)

Yönetmen: Robert Mulligan

Oyuncular: Gregory Peck, Frank Overton, Robert Duvall, Mary Badham

İzlenebilecek Platformlar: MUBI, Netflix

Harper Lee’nin aynı isimli kitabından uyarlanan ve konusunu gerçek bir olaydan alan film 1930'lu yıllarda ABD'nin güneyindeki Alabama'nın bir kasabasında geçmektedir. Annelerini kaybetmiş Scout (Mary Badham) ve Jem (Phillip Alford), avukat babaları Atticus Finch (Gregory Peck) ile yaşamaktadır. Genç bir kadına tecavüz etmekle suçlanan bir Afro-Amerikalıyı savunma görevi, Finch'e verilir ve o da bunu kabul eder. Bu durum, dönemin ırkçı ortamında hem Finch, hem de çocukları için çevreden gelen birçok tepki doğmasına neden olacaktır. Ancak son derece erdemli bir insan olan Finch, haksız yere suçlandığını düşündüğü genci savunmaktan vazgeçmeyecektir. 

6. Soraya'yı Taşlamak / The Stoning of Soraya M. (2010) 

Yönetmen: Cyrus Nowrasteh 

Oyuncular: Mozhan Marno, Shohreh Aghdashloo

İzlenebilecek Platformlar: MUBI, Netflix

Şah'ın devrilmesinin ardından Humeyni'nin şeriatı getirdiği İran'da küçük bir köyde, 4 çocuk annesi Soraya'nın gözünü şehvet bürümüş kocası Ali, gardiyanlık yaptığı hapishanedeki idama mahkum bir adamın 14 yaşındaki kızını istiyor kendisine. Şeriat yasaları kızın 14 yaşında olmasını bir yana bırakın, zaten onu kendisine ikinci eş olarak almasına da müsaade ediyor. Ama Ali'nin derdi Soraya'dan tümüyle kurtulmak, böylece ona ve iki kızına da nafaka vermeyecek… Bu yüzden ona bir zina iftirası atıyor. Köyün mollasını ve muhtarını da ayarladıktan sonra zinanın cezası olan recm'i Soraya'nın bir türlü kaçamadığı amansız kaderi haline getiriyor. (Kaynak: T24)

7. Leviafan / Leviathan (2014)

Yönetmen: Andrey Zvyagintsev

Oyuncular: Aleksey Serebryakov, Elena Lyadova, Vladimir Vdovichenkov

İzlenebilecek Platformlar: BluTV, MUBI

Zvyagintsev, bu hikayeyi günümüz Rusya’nın koşullarına uyarladı. Filmin başkahramanı Nikolay, ülkenin kuzeyinde küçük bir evde yaşıyor ve sıradan hayatı bir anda kaderin sınavına maruz kalıyor. Evini yıkmak isteyen belediye başkanına karşı, Moskova'da yaşayan asker arkadaşı avukat Dimitri ile birlikte direnmeye çalışıyor. Zvyagintsev’in çalışması, büyük Rus kültürüne dayanıyor ve Dostoyevski ile Ortodoks filozoflara yakın olan konuları gündeme getiriyor. 

8. Rüzgârın Mirası / Inherit The Wind (1960)

Yönetmen: Stanley Kramer

Oyuncular: Spencer Tracy, Fredric March, Gene Kelly

İzlenebilecek Platformlar: BluTV, MUBI

Ünlü 'maymun davası' vakasından esinlenen filmde Darwin teorisini öğrettiği için tutuklanan bir öğretmenin öyküsü anlatılıyor. Öğretmeni savunmak ülkenin gözüpek avukatlarından Henry Drummond'a düşecek ve dava kişilerin ötesine geçerek bilim ve din arasındaki bir hesaplaşmaya dönüşecektir. 

9. Sanık / The Accused – 1988

Yönetmen: Jonathan Kaplan

Oyuncular: Kelly McGillis, Jodie Foster, Bernie Coulson

İzlenebilecek Platformlar:  MUBI, Netflix

Ülkemizde de gösterime girdiğinde büyük tartışmalara yol açmış, çok dramatik bir filmdir “Sanık”. Bir gece tek başına barda eğlenen genç bir kadın, Sarah (Jodie Foster), birkaç genç adamın tecavüz ve saldırısına maruz kalır. Hakkını aramak için girdiği hukuk savaşında karşı tarafın iddia ettiği, Sarah'nın o gece saldırganlara ‘’karşı teşvik edici davrandığı, açık saçık giyindiği ve davetkar tavırlar’’ gösterdiğidir. Bu liste, hukuk ve adalet konularını işleyen en iyi filmlerden sadece bir seçkidir. (Kaynak: T24)

10. Davacı (1987)

Yönetmen: Zeki Ökten

Oyuncular: Kemal Sunal, Savaş Yurttaş, Güzin Özipek, Serra Yılmaz

İzlenebilecek Platformlar:  MUBI, Netflix

Filmde, bir köyde yaşayan iki komşunun aralarındaki dava ve süregeçen 7 yıl anlatılmaktadır. Yargı düzenine bir eleştiridir. Bir bakıma adalet kapısına gidip adalet ararken bir daha düşünmenize neden oluyor. Filmin yönetmenliğini Zeki Ökten yapmış, senaryosunu Umur Bugay yazmıştır. Cenap Güven'in 'Bir Mahkeme Öyküsü' isimli kitabından sinemaya uyarlanmıştır.

Bonus: Yabancı / Lo Straniero (1974) 

Yönetmen: Luchino Visconti

Oyuncular: Marcello Mastroianni, Anna Karina, Bernard Blier, Afred Adam

İzlenebilecek Platformlar:  MUBI, BluTV

Visconti’nin, Albert Camus’nün aynı adlı varoluşçu romanından uyarladığı Yabancı (Lo Straniero), cinayet nedeniyle yargılandığı duruşmada işlediği suçtan ziyade empati yoksunluğu, hatta empati duyuyormuş gibi yapmayı da reddeden tavrı nedeniyle ölüme mahkûm edilen Mersault’nun kayıtsızlığının hikâyesi.

Uyarı: Filmlerin yayın programları değişebileceğinden, filmlerin mevcut olup olmadığını kontrol etmek için platformların web sitelerini veya uygulamalarını ziyaret etmenizi öneririz.